Umjetnički put Gogena ide od impresionizma do simbolizma. On slaže boje i oblike sa zavodljivošću i autoritetom, koji će uticati na nabiste, foviste, ekspresioniste.

Rođen je u Parizu 1848. g. Gogen je iz najranijeg djetinjstva, provedenog u Peruu, ponio veliku želju za egzotičnim, nepoznatim, čak i bjekstvom. Prijavio se za mornaricu kao kormilarski pomoćnik 1865, g., ali napušta taj posao1871. da bi stupio u službu kod jednog pariškog mjenjača. Slijedio je savjete svog tutora Gistava Aroze, kolekcionara slika. Ženi se 1873. dankinjom Metom-Sofijom Gad, sa kojom je imao petoro djece. Slika nedeljom i pohađa akademiju Kolarosi. Pisaro, prijatelj porodice Aroza, savjetuje ga i uključuje od 1879. u izložbe impresionista. Poziva ga da radi u Pontoazu sa Gijomenom i Sezanom, čiji će primjer navesti Gogena da se odvoji od impresionizma.

Slikarstvo postaje njegov život

Krajem 1883. Gogen je otpušten sa berze zbog ekonomske krize. Pokušava prvo da živi od slikarstva u Ruanu, gdje Pizaro i Mone imaju bogate ljubitelje slika, a zatim odlučuje da sačeka kraj krize trgujući u Danskoj. Ne uspijeva i vraća se u Pariz 1885, bez žene i djece. Njegova sudbina je zapečaćena. Još će godinama sanjariti o poslovima i izuzetnim namještenjima, ali slikarstvo je postalo njegov život. Njegova platna iz Ruana i Danske, koja su izložena 1886. sa onima koja je uradio tokom prvog putovanja u Pon-Aven, odlikuju se gustim i prigušenim tonalitetima. Egzotika, boje, djetinjstvo u Peruu i morska putovanja usađeni su u njegovo sjećanje, i indiskretno se pojavljuju na slikama nastalim 1887. na Martiniku.

Iskušenje iz Pon-Avena

Drugi put Gogen boravi u Pon-Avenu 1888. godine. Iz dugih rasprava sa mladim Emilom Bernarom nastaje nova estetika koja neoimpresionizmu suprotstavlja sintetizam (čiste boje nanijete pljoštimice, tamni prelivi) čiju sliku-manifest predstavlja Vizija nakon propovijedi (1888. Nacionalna galerija Škotske, Edinburg). Gogen je predvodnik simbolističke škole. U tom periodu, od novembra do decembra 1888, boravi u Arlu kod Van Goga i tada nastaju zasljepljujuća platna (Le Alikan, Muzej u Orseu). Portret lijepe Anđele, Žuti Hrist odslikavaju likovne i moralne preokupacije iz tog bretonskog perioda, nakon kojeg će uslijediti prvo putovanje na Tahiti (1891-1893).

Od Tahitija do Hiva-Oa

Gogen zaista na Tahitiju nalazi, u izvjesnoj mjeri, sačuvani svijet o kome je sanjao, ali, plašeći se istovremeno spletki i zaborava, vraća se u Pariz onog momenta, kada ima dovoljno novih slika da bi ih izložio kod Diran Rijela. Našavši se pred njima (Mjesec i zemlja, muzej Metropoliten, Njujork), Malarme je očaran što nalazi ''toliko misterije u tolikom sjaju''. Pisci (Strindberg, Šarl Moris, sa kojim sastavlja svoj rukopis Noa-Noa) i muzičari posjećuju njegov atelje. Ipak, finansijski uspijeh izostaje. Poslije izgubljenog sudskog procesa, noge polomljene u tuči u Konkarnou, dje se mornari rugaju njegovoj kampanji za Ana Jovanku, Gogen, razočaran Evropom, 1895. ponovo odlazi na Tahiti.

Konfuznu religioznost bretonskih dijela smjenjuju na Polineziji veliki mitovi (zadovoljstvo, strah, smrt), masivne forme zasićenih boja. Radost povratka izvorima vidljiva je na slikama iz 1896. (Dani zadovoljstva, Muzej lijepih umjetnosti, Lion), zatim se u njega uvlači tjeskoba (Nikad više, 1897, Institut Kortold London). Deprimiran, pateći zbog vijesti o smrti kćerke Aline, Gogen pomišlja na samoubistvo. Odakle dolazimo? Šta smo? Gdje idemo? (1897, Muzej lijepih umjetnosti, Boston) je slika, koja se pojavljuje tada kao vrsta testamenta. Ponovni polet, koji ga obuzima u selu Atuona, na ostrvu Hiva-Oa, na Markiškim ostrvima, dovodi do nastajanja remek dijela iz kojih izvire njegovo osjećanje rajskog svijeta (Varvarske priče, Konjanici na obali mora). Bavi se i skulpturom. Iscrpljen bolestima, alkoholom i oštrim sukobima sa lokalnim vlastima, umire u Atuoni, u 55. godini.